تجارت الکترونیک یا Ecommerce یکی از روش‌های تجارت امروزی است که اینترنت در آن حرف اول را می‌زند. جالب است بدانید که طبق آخرین آمار، حدودا 2.14 میلیارد نفر در سراسر جهان، کالا و خدمات را به صورت آنلاین خریداری می‌کنند. همان‌طور که آمار و ارقام نشان می‌دهد، فروشگاه‌های اینترنتی و تجارت الکترونیک، روز‌به‌روز درحال گسترش هستند. شما هم برای افزایش فروش و موفقیت فروشگاه خود باید هم‌گام با تکنولوژی قدم بردارید. درباره Ecommerce اطلاعات کافی ندارید؟ نیازی نیست نگران باشید، ما در این مطلب از اکسپرس آکادمی شما را با مفهوم تجارت الکترونیک، مراحل راه‌اندازی Ecommerce، مزایا و معایب آن آشنا خواهیم کرد تا در گام‌های اولیه در کنارتان قدم برداریم.
تعریف تجارت الکترونیک
تجارت الکترونیک یا Ecommerce اصطلاحی است که به تجارت کالا و خدمات در اینترنت اختصاص دارد. می‌توان گفت که Ecommerce یکی از راه‌های خرید و فروش در خرده‌فروشی است. برخی از شرکت‌ها محصولات خود را فقط به صورت آنلاین عرضه می‌کنند درحالی‌که تعدادی از فروشندگان تجارت الکترونیک را فقط به عنوان بخشی از استراتژی خود استفاده می‌کنند و همزمان فروشگاه‌های حضوری هم دارند. به‌طورکلی هردوی این شرکت‌ها با فعالیت اینترنتی خود، درگیری تجارت الکترونیک هستند.
تجارت الکترونیک یا Ecommerce همان خرید و فروش کالا و خدمات از طریق اینترنت است که در آن، کسب‌وکارها معاملات را به صورت آنلاین با مشتریان انجام می‌دهند. تجارت الکترونیک به فروشندگان کمک می‌کند که به مخاطبان گسترده‌تری دسترسی داشته باشند.
تجارت الکترونیک به استارتاپ‌ها، کسب‌وکارهای کوچک و شرکت‌های بزرگ فرصت می‌دهد محصولات خود را در مقیاس بزرگ‌تر و خارج از محدودیت‌های منطقه‌ای و مرزی بفروشند. به عنوان مثال یک شرکت تجارت الکترونیک می‌تواند نرم‌افزار، پوشاک، لوازم خانگی و خدمات طراحی وب را به شهرهای مختلف کشور بفروشد و فقط محدود به شهر فروشنده نباشد.
در روند تجارت الکترونیک، خریداران از طریق کانال‌های فروش مختلفی به وب‌سایت یا شبکه اجتماعی شما متصل می‌شوند تا محصولات موردنیازشان را پیدا کنند. سپس امکان پرداخت وجه و فروش کالا یا خدمت فراهم می‌شود. هنگامی‌که تراکنش موفق انجام شد، یک ایمیل یا پیامک تایید برای مشتری ارسال می‌شود و فرآیند خرید تکمیل می‌شود. این فرآیند، عملکرد کلی تجارت الکترونیک را نشان می‌دهد.
وب‌سایت تجارت الکترونیک چیست؟
وب‌سایت تجارت الکترونیک در واقع چیزی شبیه ویترین فروشگاه دیجیتال شما در اینترنت است که معامله بین خریدار و فروشنده را آسان می‌کند. شما در این فضای مجازی اطلاعات و تصویر محصول را به نمایش می‌گذارید تا مشتریان جزئیات هر کدام از محصولات را بررسی کنند. به زبان ساده‌تر، وب‌سایت شما یک ترکیب ساده و بی‌دردسر از قفسه محصولات، کارکنان فروش و صندوق فروشگاه است که همه کارها را یک‌جا انجام می‌دهد.
مراحل راه‌اندازی تجارت الکترونیک
مراحل راه‌اندازی تجارت الکترونیکی به محصولات یا خدماتی که ارائه می‌کنید، بستگی دارد. برای مثال اگر قصد ارائه خدمات داشته باشید، دیگر نیازی به مدیریت موجودی نیست. اما اگر می‌خواهید فروش آنلاین محصول داشته باشید، مدیریت و تامین موجودی نقش بسیار مهمی در کسب‌وکار شما ایفا می‌کند. در این بخش مراحل ابتدایی راه‌اندازی تجارت الکترونیک را به شما معرفی می‌کنیم:
- درباره ایده کسب‌وکار تحقیق کنید.
- از تقاضای برای محصول یا خدمتی که در نظر دارید اطمینان داشته باشید.
- درباره نحوه فروش و ارسال محصولات برنامه‌ریزی کنید.
- تامین‌کنندگان و تولیدکنندگان را تعیین کنید.
- کانال‌های فروش را شناسایی کنید.
- وب‌سایت فروشگاه را بسازید و محصولات را آپلود کنید.
- برای جذب مشتری تبلیغات کنید.
انواع تجارت الکترونیک
تجارت الکترونیک اشکال مختلفی دارد. در این بخش چند مدل کسب‌وکار رایج که دنیای Ecommerce را شکل می‌دهند به شما معرفی می‌کنیم:
- B2C: رایج‌ترین مدل کسب‌وکار، B2C یعنی Business to Consumer است که در آن محصولات مستقیما به مصرف‌کننده نهایی فروخته می‌شود.
- B2B: در مدل B2B یا Business to Business، کسب‌وکارها محصولات یا خدمات خود را به سایر مشاغل می‌فروشند. در این روش، اکثر خریداران، محصولات را مجددا به مصرف‌کننده نهایی می‌فروشند. مثلا داروخانه‌ها، داروها را از شرکت پخش تهیه می‌کنند و مستقیم به مصرف‌کننده می‌فروشند.
- C2B: مدل Consumer to Business یکی از مدل‌های تجارت الکترونیک است که در آن مشتریان خدمات یا محصولات را به مشاغل می‌فروشند. مثلا اگر شما یک هنرمند هستید، می‌توانید آثار خود را به یک فروشگاه اینترنتی بفروشید تا در اختیار مصرف‌کنندگان قرار دهد.
- C2C: در مدل کسب‌وکار Consumer To Consumer، مصرف‌کنندگان نهایی، محصولات یا خدمات را به یکدیگر می‌فروشند. در این حالت، تجارت الکترونیک در قالب یک بستر آنلاین در اختیار دو مشتری قرار می‌گیرد تا معامله شکل بگیرید. به‌عنوان مثال سایت دیوار تا حدی از این مدل کسب‌وکار پیروی می‌کند.
مزایای تجارت الکترونیک
تجارت الکترونیک هم مانند سایر روش‌های فروش، جنبه‌های مثبت و منفی مختلفی دارد. اگر هنوز نمی‌دانید که تجارت الکترونیک برای کسب‌وکار شما مناسب است یا خیر، باید بگوییم که این موضوع به اهداف کسب‌وکار، مخاطبان شما و عوامل مختلفی بستگی دارد. در این بخش، چند مورد از مزایای Ecommerce را به شما معرفی می‌کنیم تا با بررسی هر کدام از این موارد، خودتان تصمیم‌گیری کنید.
فروش آنلاین مزایای قابل‌توجهی دارد که عبارت است از:
- تجارت الکترونیک دائم در حال رشد است.
- یک دامنه بازاریابی گسترده ارائه می‌دهد و بدون مرز است.
- سفارش آنلاین محصولات را تسهیل می‌کند.
- هزینه‌های عملیاتی را کاهش می‌دهد.
- امکان دسترسی مستقیم به مصرف‌کننده را فراهم می‌کند.
هر کدام از این موارد، انگیزه‌های قوی برای راه‌اندازی تجارت الکترونیک است که هر کسب‌وکاری به آن‌ها نیاز دارد.
چالش‌های تجارت الکترونیک
چالش در کسب‌وکار یک اتفاق طبیعی و اجتناب‌ناپذیر است، تجارت الکترونیک هم چالش‌های خاص خودش را دارد که از جمله این چالش‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
محدودیت تعامل رودررو
تعامل چهره‌به‌چهره در برخی از کسب‌وکارها ضروری است. بسته به نوع محصول و سبک فروش شما ممکن است به تعامل رودررو با مشتری نیاز داشته باشید که در تجارت الکترونیک این امکان وجود ندارد.
مشکلات فنی
چالش‌های فنی ممکن است روی فروش تاثیر منفی بگذارد. همان‌طور که یک مشکل کوچک در زنجیره تامین می‌تواند تحویل کالا را به تعویق بیندازد، مشکلات مربوط به اینترنت یا خرابی سیستم‌های فنی ممکن است منجر به هدر رفتن زمان و هزینه شود. برای جلوگیری از این مشکلات بهتر است همیشه از اقدامات پیشگیرانه استفاده کنید و نسخه پشتیبان داشته باشید.
امنیت داده
مشتریان فروشگاه‌های آنلاین به اطلاعات شخصی خود اهمیت زیادی می‌دهند. شما می‌توانید به عنوان یک کسب‌وکار آنلاین، با ارائه جزئیات خط مشی سازمان خود، اعتماد مشتریان را جلب کنید. شفافیت شما به مشتری نشان می‌دهد که اطلاعات شخصی آن‌ها برای شما مهم است و از آن‌ها محافظت می‌شود.
چالش‌های حمل‌ونقل
پس از رشد فروشگاه اینترنتی، بخش‌هایی مثل بسته‌بندی و ارسال سفارشات، به یک چالش بزرگ تبدیل می‌شوند. افزایش ناگهانی سفارشات می‌تواند سیستم فروش شما را با اختلال مواجه کند و نارضایتی مشتریان را به همراه داشته باشد. برون‌سپاری پردازش سفارشات (بسته‌بندی و ارسال) می‌تواند یک اقدام پیشگیرانه برای این چالش باشد.
چه چیزی به موفقیت تجارت الکترونیک کمک می‌کند؟
توجه به چند عنصر کلیدی می‌تواند موفقیت فروشگاه شما را تضمین کند. به‌طورکلی باید قبل از هرکاری باید روی محصول و مخاطب تمرکز داشته باشید، تجربه کاربری را در نظر بگیرید و از تحویل به‌موقع محصولات و وضعیت رضایت مشتریان باخبر باشید. مولفه‌های حیاتی در موفقیت فروشگاه آنلاین را می‌توان به شکل زیر خلاصه کرد:
محصولات باکیفیت
کیفیت و قیمت محصول می‌تواند عامل موفقیت یا شکست فروشگاه شما باشد. سعی کنید با تحقیقات بازار، وضعیت رقبا را بررسی کنید و محصولی در اختیار مشتریان قرار دهید که نیازهای آن‌ها را به‌درستی برطرف کند.
داستان برند
هر برند داستانی دارد، شما هم باید برای جلب توجه مشتریان، هدف و چشم‌انداز برند خود را در قالب یک داستان و هدف قانع‌کننده ارائه کنید. از خود بپرسید که کسب‌وکار شما برای چه وجود دارد و چه تاثیری روی بهبود زندگی مشتریان دارد؟ با پیدا کردن پاسخ قانع‌کننده برای این سوالات، می‌توانید یک برند محبوب داشته باشید که به خواسته‌ها و نیاز مشتریان اهمیت می‌دهد.
تمرکز روی مشتری
پرسونا یا مخاطب محصولات را به‌درستی تعریف کنید. به این فکر کنید که دوست دارید به چه کسانی خدمت‌رسانی کنید؟ چه کسانی قرار است از محصول شما استفاده کنند؟ سعی کنید روی مشتریانی تمرکز کنید که مشتریان وفادار برند شما هستند.
تجربه کاربری
فروشگاه‌های آنلاین باید کاربرپسند باشند. اگر یک فروشگاه اینترنتی به خوبی طراحی شده باشد، مشتری یک خرید بی‌دردسر را تجربه می‌کند و قطعا دوباره برای خرید به سایت شما برمی‌گردد.
ارسال به‌موقع سفارش
مشتریان هنگام خرید آنلاین از شما توقع سرعت و کارایی دارند. بنابراین باید توجه داشته باشید که سفارشات باید به‌موقع و بدون مشکل به مشتریان تحویل داده شود تا رضایت آن‌ها را جلب کند.
