غروب یکی از روزهای سرد زمستان در راه برگشت به خانه از پروتئینی محل خود مقداری قارچ و سوسیس می‌خرید. برای خانواده نیز یک لیتر آب هویج از آبمیوه فروشی تهیه میکنید. در نهایت برای سردرد همسر خود از داروخانه یک قرص مسکن می‌خرید. تمام این کالاها، برای مصارف روزانه شما و کالای زود مصرف هستند که اگر امروز آن را تهیه نکنید به مشکل بر می‌خورید. به این کالاها محصولات FMCG می‌گویند و FMCG مخفف Fast Moving Consumer Goods است که به کالای تند مصرف یا کالای زود مصرف اطلاق می‌شود.
البته این تنها شما نیستید که با تهیه نکردن کالاهای زود مصرف دچار مشکل می‌شوید؛ بلکه کارخانه‌ها و خرده‌فروشی‌ها هم بر روی سود حاصل از فروش روزانه این کالاها حساب باز کرده‌اند. در واقع کالای تند مصرف اگر امروز به فروش نرسد ممکن است به تولیدکننده و توزیع‌کننده زیان برسانند، تاریخ انقضای آن بگذرد یا دیگر بازار نیاز روز گذشته را نداشته باشد.
چرا این کالاها تند مصرف یا Fast Moving هستند؟
چون آن‌قدر پرفروش هستند و سرعت خریداری شدن آن‌ها توسط مشتری بالا است که یک خرده فروشی مجبور است مدام قفسه‌های فروشگاه حاوی این کالاها را دوباره پر کند. همین مسئله باعث می‌شود که به این محصولات، کالای زود مصرف گفته شود.
کالاهای تند مصرف به دلیل تقاضای بالای مصرف‌کنندگان (مانند نوشابه و شیرینی) یا به دلیل فاسد شدنی بودن آن‌ها (مانند گوشت، محصولات لبنی و محصولات پخته شده) ماندگاری کوتاهی دارند. این کالاها به طور مکرر خریداری می‌شوند، به سرعت مصرف می‌شوند، قیمت پایینی دارند و در مقادیر زیاد فروخته می‌شوند.
چه کالاهایی زود مصرف هستند؟
کالاهای FMCG اغلب کالاهایی هستند که برای مشکلات روزانه در زندگی ما، راه‌حل‌های سریع، موثر و مقرون‌به‌صرفه ارائه می‌کنند. برای نمونه برای زوج شاغلی که عصر به خانه می‌رسند، ساندویچ‌های آماده یک راه‌حل سریع رفع نیاز برای آن‌هاست و غذای حاضری و بدون نیاز به دستور پخت پیچیده مانند نودل یک راهکار مقرون‌به‌صرفه است. به‌طور کلی می‌توانیم کالاهای تندمصرف را به‌شکل زیر دسته‌بندی کنیم:
- غذاهای فرآوری‌شده مانند کنسرو لوبیا، رب، ماست و محصولات مشابه که نیاز به تغییرات و فرآوری پیش از مصرف دارند.
- نوشیدنی‌ها مثل آب معدنی، انواع آبمیوه، نوشیدنی‌های انرژی‌زا و نوشابه.
- غذاهای خشک شامل شیر خشک، چای، برنج، قهوه و آرد.
- غذاهای تازه مانند میوه و سبزیجات که فاسدشدنی هستند.
- غذاهای پخته، هر نوع غذایی که پیش از بسته‌بندی و عرضه، نیاز به فرآیند پخت‌وپز داشته باشد مانند انواع کیک‌ها، کلوچه، بیسکوییت و خوراکی‌های مشابه.
- خوراکی‌های آماده خوردن مثل تنقلات.
- خوراکی‌های منجمد مانند بستنی، سوسیس و کالباس و گوشت و مرغ بسته‌بندی.
- لوازم بهداشتی مصرفی مانند شوینده‌ها، ماسک و خمیردندان.
- داروهای مصرفی بدون نسخه از جمله مسکن‌های ضعیف.
- لوازم اداری که استفاده روزانه دارند مانند خودکار و کاغذ.
(تقریبا هر آنچه در یک سوپرمارکت یافت می‌شود زود مصرف است.)
ویژگی کالای تند مصرف چیست؟
کالاهای زود مصرف (FMCG) اغلب در تعداد بالا تولید و عرضه می‌شوند چرا که تقاضا برای آن‌ها زیاد است. سود حاصل از فروش هر یک از این کالاها به تنهایی قابل توجه نیست، اما همین تولید و عرضه و فروش بالا طی زمان کوتاه، تولید این کالاها را سودمند کرده است.
عمر فروشگاهی این کالاها کم است. یعنی کالای تند مصرف یا تاریخ مصرف کوتاهی دارد یا آن‌قدر بازار تقاضای آن گرم است که زمان زیادی در فروشگاه باقی نمی‌مانند.
نیاز به پخش مویرگی و استراتژی‌های پخش برای کالای تندمصرف بیشتر احساس می‌شود. سود حاصل از فروش این کالاها به واسطه حجم فروش آن‌ها تعیین می‌شود؛ بنابراین اگر پخش و توزیع به شکل فراگیر انجام نشود ممکن است شرکت تولید کننده کالای مورد نظر ضرر بدهد.
اغلب این کالاها مصارف روزانه دارند. بسیاری از آن‌ها در همان روزی که تهیه می‌شوند به مصرف می‌رسند. (مانند نان) بنابراین مشتری نیاز دارد بعضی از کالاهای تندمصرف را به شکل روزانه تهیه کند.
از دید مصرف‌کنندگان این کالاها همیشه در دسترس هستند، اغلب مورد نیاز قرار می‌گیرند و قیمت نسبتا کمتری دارند. از طرفی برای خرید آن‌ها به تلاش کمی نیاز است یعنی از پروسه نیازمندی تا پیدا کردن فروشگاه، انتخاب و خرید محصول زمان کمتری استفاده می‌شود.
از دید فروشندگان نیز این کالاها گردش مالی بالایی دارند، هزینه هر محصول کم و سود آن به نسبت ناچیز است. این محصولات نیاز به توزیع و پخش عمده دارند و دوام آن‌ها کم است. از همین رو این کالاها تاریخ انقضا دارند و باید تا پیش از زمان انقضا فروخته شوند.
